Thành kiến nhận thức là gì? Tìm hiểu các loại thành kiến của nhận thức

calendar 09/10/2021 user Đăng bởi: Hà Thu

Thành kiến nhận thức là lỗi sai trong suy nghĩ có khi bạn xử lý thông tin, đưa quyết định, đánh giá. Nó thường xuyên xảy ra nhưng chúng ta ít khi nhận ra điều đó.

Những thông tin dưới đây do chuyên trang cung cấp có thể phần nào giúp bạn hiểu hơn về thành kiến. Vì vậy, nếu đang tìm hiểu, quý độc giả đừng vội lướt qua bài viết hữu ích này.

Khái niệm của thành kiến nhận thức

Thành kiến nhận thức là lỗi sai trong suy nghĩ, nó diễn ra khi con người xử lý thông tin, đưa quyết định hoặc một đánh giá nào đó.

Thành kiến nhận thức là lỗi sai trong suy nghĩ của con người

Thành kiến nhận thức xảy ra thường xuyên, nhưng con người rất ít khi nhận ra được điều đó. Nguyên nhân là vì bộ não của chúng ta có xu hướng đơn giản hóa thông tin mới bằng cách liên hệ với những gì đã từng xảy ra “tương tự” trong quá khứ.

Có rất nhiều loại thành kiến nhận thức, chúng ảnh hưởng tới suy nghĩ và hành vi của bạn trong nhiều phương diện. Ai cũng có những biểu hiện của thành kiến nhận thức dù muốn hay không muốn.

Tuy nhiên, điều quan trọng không phải là làm thế nào để loại bỏ chúng ra khỏi người. Thay vào đó, bạn hãy cố gắng để ý những biểu hiện của thành kiến nhận thức để biết được khi nào bản thân đang bị thiên lệch trong suy nghĩ và hành vi.

Thành kiến nhận thức có biểu hiện thế nào?

Thành kiến nhận thức sẽ ảnh hưởng, chi phối suy nghĩ, hành vi của bạn khi:

- Chỉ quan tâm đến nguồn thông tin bản thân đồng tình, ủng hộ.

Thành kiến nhận thức sẽ ảnh hưởng, chi phối suy nghĩ, hành vi khi bạn chỉ quan tâm đến nguồn thông tin bản thân đồng tình, ủng hộ

- Đổ lỗi cho hoàn cảnh không nằm trong tầm kiểm soát khi sự việc xảy ra không đúng với ý của bạn.

- Bạn nghĩ thành công của người khác là do may mắn, nhưng thành quả của mình là do bản thân nỗ lực phấn đấu đạt được.

- Bạn nghĩ rằng ai cũng có suy nghĩ giống mình.

- Bạn học nhanh và nghĩ rằng bản thân thật thông minh khi có thể lĩnh hội, thuần thục nhanh như vậy.

3 loại thành kiến nhận thức

Thành kiến nhận thức thường có 3 loại là: Confirmation bias, The Dunning-Kruger Effect và In-group bias, cụ thể:

Hiệu ứng tự cho mình là giỏi làm con người có xu hướng đơn giản hóa sự việc, sự vật, chủ đề, hiện tượng đang được nói đến

Confirmation bias: Thành kiến xác nhận

Thành kiến xác nhận đề cập đến xu hướng chỉ tìm kiếm thông tin cùng chiều với điều bạn đã tin tưởng. Đây là một yếu tố đặc biệt nguy hiểm của thành kiến nhận thức.

Chúng ta thường nhớ đến những thành công của mình nhiều hơn so với những lần thất bại, xấu hổ. Dần dần, mọi người sẽ chú ý đến những điều quan trọng, đáng để tâm đối với họ. Đồng thời loại bỏ những điều không quan trọng hoặc không liên quan ra bên ngoài.

Cuối cùng, biểu hiện rõ rệt nhất của Confirmation bias là hành vi chủ động né tránh thông tin có thể khiến bạn không hài lòng, thoải mái, làm sai,...

The Dunning-Kruger Effect: Hiệu ứng tự cho mình là giỏi

Có bao giờ bạn làm một việc gì đó rất giỏi, tốt và được mọi người, đồng nghiệp khen ngợi? Sau đó bạn thấy rằng trình độ của mình thực sự tốt so với những người xung quanh và tự cho rằng mình rất giỏi trong việc này?

Hiệu ứng tự cho mình là giỏi

Nếu gật đầu đồng tình, rất có khả năng bạn đã là nạn nhân của The Dunning-Kruger Effect(Hiệu ứng tự cho mình là giỏi).

Hiệu ứng này làm con người có xu hướng đơn giản hóa sự việc, sự vật, chủ đề, hiện tượng đang được nói đến vì bạn nghĩ rằng bản thân đã biết rất rõ về chuyện đó rồi.

The Dunning-Kruger Effect khiến trí tò mò của chúng ta bị giới hạn. Nguy hiểm hơn nữa, nó làm bạn tưởng rằng bản thân đã là thông minh xuất chúng.

In-group bias: Ưu tiên người nhà

Ưu tiên người nhà là khi bạn có xu hướng thiên vị ý kiến, đánh giá, nhận định của người nhà, người quen hơn là người ngoài.

Thành kiến này sẽ làm giảm tính khách quan trong việc nhìn nhận lại một vấn đề. In-group bias xảy ra phổ biến trong chọn lọc người kế nhiệm và lĩnh vực tuyển dụng.

Theo Thinkingschool.vn

4.9/5 (61 votes)

27 03/24

Hiệu ứng đám đông là gì? Những điều bạn cần biết về hiệu ứng đám đông

Hiệu ứng đám đông là tập hợp số lượng lớn, nhằm tạo ra mục đích mang ý nghĩa xấu hay tốt, giống như con người có thể liên lạc với nhau thông qua các mạng xã hội.

25 03/24

Lý giải câu nói gió tầng nào sẽ gặp mây tầng đó

Tuy nhiên, khi muốn mua nhà nhưng không đủ tiền, T mượn những người bạn bè thân thiết trên nhưng không ai trong số họ đồng ý. Cuối cùng, chỉ có người thân trong gia đình mới thực sự giúp đỡ anh.

23 03/24

Tìm hiểu về tâm lý học hành vi và học thuyết tâm lý học hành vi

Tâm lý học hành vi là nghiên cứu cách hành vi liên quan đến tâm trí của chúng ta. Tức là xem xét hành vi thông qua lăng kính tâm lý học và rút ra mối quan hệ.

21 03/24

Nhân cách con người là gì? 5 Yếu tố hình thành và phát triển nhân cách

Khi xem xét mỗi cá nhân với tư cách là một thành viên trong xã hội nhất định, nhân cách chính là yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng của mối quan hệ giữa con người với nhau.

19 03/24

Kẹt chân trong cửa - Nghệ thuật thuyết phục khách hàng đắt giá nhất

“Kẹt chân trong cửa” đã dần trở thành cụm từ rất đỗi quen thuộc đối với tất cả những bạn đang làm việc liên quan đến lĩnh vực kinh tế trên thị trường hiện nay.

17 03/24

Những điều bạn cần biết về hội chứng mặc cảm ngoại hình (Hội chứng sợ xấu)

Chứng mặc cảm ngoại hình hay còn được gọi là hội chứng “sợ xấu”xảy ra hầu hết trên toàn thế giới cả nam và nữ. Nó phổ biến nhất ở khoảng độ tuổi dậy thì.

15 03/24

Top những hiệu ứng tâm lý nổi bật nhất hiện nay

Hiện nay, những hiện tượng tâm lý có lẽ không còn lạ lẫm gì với mọi người. Tuy nhiên, có thể bạn sẽ chưa biết được tên gọi cũng như hiểu rõ tường tận về chúng.

13 03/24

Những cách khiến bản thân mạnh mẽ hơn sau chia tay?

Khoảng thời gian sau khi kết thúc một mối tình có lẽ là lúc đau khổ nhất mà chúng ta phải trải qua. Khi đó, việc phải trở nên mạnh mẽ hơn sau chia tay quả thật khó khăn.

11 03/24

Cognitive Dissonance Theory(thuyết bất hòa nhận thức) là gì? Ứng dụng của nó trong giao tiếp và quản lý

Thuyết bất hòa nhận thức là một dạng tâm lý hầu hết ai cũng gặp phải. Dùng để mô tả cảm giác khó chịu khi cá nhân họ có hai niềm tin xung đột với nhau.

09 03/24

Ghen là gì? Các nguyên nhân và trạng thái của ghen tuông

Ghen là gia vị kích thích không thể thiếu đối với những cặp đôi đang trong giai đoạn yêu nhau nồng thắm hay hiện diện ngay chính giữa cuộc sống vợ chồng thường ngày.

07 03/24

Ký ức giả là gì? Phân loại ký ức của con người

Ký ức giả hay ký ức sai lệch là những sự kiện không có thật do não tự tạo ra. Nhiều người đôi khi nhớ lại thì xuất hiện các mảnh khác nhau do hồi ức đã bị thay đổi.

05 03/24

Trực giác là gì? 5 Dấu hiệu của người có trực giác tốt

Đã có khoảnh nào bạn cảm thấy linh tính mách bảo mình và hôm sau điều ấy liền thành sự thật chưa? Hoặc khi đưa ra quyết định thì nên lựa chọn lý trí hay trực giác?

03 03/24

Hiệu ứng chim mồi là gỉ? Nghệ thuật bán hàng từ hiệu ứng chim mồi trong kinh doanh có gì đặc biệt?

Hiệu ứng chim mồi là một thủ thuật cực kỳ hiệu quả, được nhiều doanh nghiệp dùng để lấy tiền của khách hàng đầy tinh tế trong công cuộc mua sắm hàng ngày của họ.

01 03/24

Hiệu ứng đóng khung tâm lý (The Framing Effect) - Thu hút khách hàng ngay từ ánh nhìn đầu tiên

Hiệu ứng đóng khung tâm lý là đưa ra quyết định dựa trên bộ não cách thông tin trình bày. Cho nên, doanh nghiệp đầu tư không ít tiền để xây dựng hình ảnh sản phẩm.

28 02/24

Thành kiến nhận thức là gì? Tìm hiểu các loại thành kiến của nhận thức

Thành kiến nhận thức là lỗi sai trong suy nghĩ có khi bạn xử lý thông tin, đưa quyết định, đánh giá. Nó thường xuyên xảy ra nhưng chúng ta ít khi nhận ra điều đó.

26 02/24

Hiệu ứng mỏ neo ( Anchoring effect ) là gì? Cách ứng dụng Hiệu ứng mỏ neo trong kinh doanh

Đối với những người làm kinh doanh, hiệu ứng mỏ neo là một khái niệm khá quen thuộc. Chúng thường có tác động lớn đến tiềm thức của con người ngay từ giây phút đầu tiên.