Khám phá các kiểu, các mô hình nhà nước được hình thành trong lịch sử
14/06/2022
Đăng bởi: Hà Thu
Lịch sử nhân loại đã trải qua 4 kiểu nhà nước khác nhau tương ứng với 4 hình thái kinh tế xã hội lần lượt như chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư sản và xã hội chủ nghĩa.
Vậy kiểu nhà nước là gì? Được xác định và hình thành ra sao? Ngay sau đây, hãy cùng chuyên trang khám phá và tìm hiểu chi tiết hơn về vấn đề này thông qua bài viết bên dưới.
Kiểu nhà nước là gì? Được xác định ra sao?
Kiểu nhà nước là thuật ngữ để chỉ tổng thể những dấu hiệu(đặc điểm) cơ bản, đặc thù của nhà nước. Thể hiện bản chất giai cấp, những điều kiện tồn tại và phát triển của nhà nước trong một hình thái kinh tế xã hội nhất định nào đó.
Kiểu nhà nước là một trong những khái niệm cơ bản có ý nghĩa rất quan trọng của lý luận về nhà nước và pháp luật
Cơ sở để xác định kiểu nhà nước dựa vào học thuyết Mác - Lênin về các hình thái kinh tế xã hội. Theo đó, mỗi kiểu nhà nước sẽ phù hợp với một chế độ kinh tế nhất định của một xã hội có giai cấp.
Đặc điểm chung của mỗi hình thái kinh tế xã hội sẽ quyết định được những dấu hiệu cơ bản cũng như đặc thù của một kiểu nhà nước tương ứng.
Các kiểu nhà nước được hình thành trong lịch sử
Xã hội loài người tồn tại 4 hình thái kinh tế xã hội tương ứng với 4 kiểu nhà nước
Được biết, học thuyết Mác - Lênin về các hình thái kinh tế xã hội là cơ sở khoa học để phân chia các nhà nước trong lịch sử thành các kiểu, cụ thể như:
Nhà nước xã hội chủ nghĩa(XHCN) là kiểu nhà nước mới và tiến bộ
|
4+ Kiểu nhà nước |
Chi tiết |
Nhà nước chủ nô |
- Kiểu nhà nước chủ nô là hình thức tổ chức và thực hiện quyền lực chính trị của giai cấp chủ nô. - Cơ sở hình thành chính là chế độ sở hữu của giai cấp chủ nô với tư liệu sản xuất và nô lệ. - Bản chất: Thực hiện nền chuyên chính của giai cấp chủ nô, duy trì được sự thống trị, bảo vệ lợi ích của chủ nô; đàn áp nô lệ và các tầng lớp lao động khác. - Các nhà nước chủ nô đều thiết lập và củng cố cho mình một bộ máy nhà nước mang nặng tính quân sự, tập trung quan liêu. |
Nhà nước phong kiến |
- Kiểu nhà nước phong kiến ra đời dựa trên sự tan rã của chế độ chiếm hữu nô lệ hoặc xuất phát trực tiếp từ sự tan rã của xã hội cộng sản nguyên thủy. - Hầu hết giai cấp thống trị xã hội thuộc về địa chủ phong kiến, còn nông dân chỉ có quyền sở hữu nhỏ phụ thuộc vào các địa chủ và gần như không có quyền gì. - Cơ sở hình thành chính là chế độ sở hữu của các địa chủ phong kiến với tư liệu sản xuất và nô lệ. - Bản chất: Công cụ trong tay giai cấp địa chủ phong kiến để thực hiện chuyên chính với giai cấp nông dân, thợ thủ công hay các tầng lớp lao động khác. - Hình thức chính thể phổ biến: Quân chủ chuyên chế với quyền lực vô hạn của hoàng đế. |
Nhà nước tư sản |
- Kiểu nhà nước tư sản ra đời, tồn tại và phát triển trong lòng hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa(TBCN). - Bản chất: Do chính các điều kiện nội tại của xã hội tư sản quyết định, đó chính là cơ sở kinh tế, xã hội và tư tưởng. - Đặc điểm: + Thiết lập các nguyên tắc chủ quyền nhà nước trên danh nghĩa thuộc về nhân dân. + Cơ quan lập pháp là cơ quan đại diện cho các tầng lớp dân cư trong xã hội do bầu cử lập nên. + Thực hiện các nguyên tắc phân chia quyền lực và kiềm chế. + Thực hiện các chế độ đa nguyên, đa đảng trong bầu cử nghị viện và tổng thống. - Hình thức chính thể phổ biến: Cộng hòa và các quân chủ lập hiến. |
Kiểu nhà nước XHCN(xã hội chủ nghĩa) |
- Cơ sở hình thành nhà nước XHCN là quan hệ sản xuất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất. - Trong kiểu nhà nước XHCN giai cấp thống trị xã hội chính là nhân dân lao động. - Đặc điểm: + Thiết lập và đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về các nhân dân. + Đảng Cộng sản chính là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội. + Tất cả các cơ quan nhà nước đều phải được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ. + Đảm bảo được sự đoàn kết, bình đẳng và tương trợ giữa các dân tộc với nhau. - Hình thức chính thể phổ biến: Cộng hòa dân chủ. |
Trên đây là tất tần tật các kiểu nhà nước được hình thành trong lịch sử. Mong rằng bài viết này mang đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích.
Theo: luathoangphi.vn
4.9/5 (57 votes)
