Tết Xíp Xí: Nét độc đáo của đồng bào Thái ở Mộc Châu

Tết Xíp Xí được đồng bào Thái ở Mộc Châu tổ chức như một dịp để con cháu hướng về tiên tổ, thể hiện truyền thống “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc ta.

Mộc Châu mệnh danh là cao nguyên đẹp nhất Việt Nam. Không chỉ nổi danh với cảnh sắc thiên nhiên hữu tình hay cánh đồng cỏ rộng 1.600ha. Nơi đây còn được biết đến với khí hậu ôn hòa, ẩm thực, lễ hội đa dạng. Trong đó không thể bỏ qua Tết Xíp Xí của dân tộc Thái với nhiều chi tiết thú vị.

Tết Xíp Xí của người Thái có từ khi nào?

Theo những người cao tuổi kể lại, với mỗi gia đình người Thái ngày trước thì “con trâu là đầu cơ nghiệp” và thường giao cho trẻ nhỏ chăn dắt. Vào 14/7 hàng năm, khi đàn ông ở nhà vui Tết thì chúng vẫn phải đi chăn trâu.

Người Thái chuẩn bị mâm cúng trong Tết Xíp Xí

Lúc này đám trẻ nghĩ ra kế dùng dây rừng buộc mõm trâu lại, súc vật không ăn được bị đói gầy nên người lớn đành gói xôi, gà, bánh mang đến cho trẻ con. Cũng vì thế mà Tết Xíp Xí còn được gọi bằng tên ngày tết trẻ con.

Cách người Thái tổ chức Tết Xíp Xí

Tết Xíp Xí nằm trong lễ hội cầu mùa của đồng bào Thái trắng huyện Phù Yên được tổ chức ngày 14/7 âm lịch hàng năm. Sự kiện gồm 2 phần, phần mo cúng tổ tiên, xin tạo mường phù hộ cho mưa thuận gió hòa. Phần hội gồm những trò chơi dân gian, ăn uống và chương trình văn nghệ đặc sắc.

Công tác chuẩn bị cho ngày tết trẻ con của người Thái

Mặc dù chỉ được tổ chức trong một ngày nhưng đồng bào Thái đã chuẩn bị cho tết trẻ con từ trước đó mấy hôm. Phụ nữ chuẩn bị gạo nếp dẻo, vào rừng hái lá dong, lá cẩm tím để đồ xôi và gói bánh ít. Đàn ông lên rừng đốt ong về lấy nhộng, ra suối bắt cá để mâm cơm cúng được đủ đầy.

Cùng với bánh ít và xôi ngũ sắc trong mâm cơm cúng Tết Xíp Xí còn có thịt vịt do con vật này gắn bó với ruộng đồng sông suối. Do đó, cư dân cúng vịt với mong muốn nó bắt hết sâu bọ hại lúa cùng những điềm xấu xa quái gở…

Thầy mo thay mặt gia chủ cúng lễ trong Tết Xíp Xí

Nghi thức độc đáo trong ngày Tết Xíp Xí

Với mỗi gia đình người Thái, trong dịp này luôn có mâm lễ vật để cầu xin may mắn, sức khỏe, mưa thuận gió hòa. Cầu mong thần linh phù hộ cho con trẻ hay ăn chóng lớn, mạnh khỏe thông minh.

Mâm cúng thường có thịt vịt, xôi ngũ sắc, cá nướng, lạp xưởng, thịt lợn hun khói, canh chua, nộm rau cải… Gia chủ dâng ban lễ lên gia tiên thành tâm tưởng nhớ tới người đã khuất. Các thành viên trong nhà ngồi quây quần trước bàn thờ khấn lễ mong cả nhà mạnh khỏe, ăn nên làm ra.

Sau nghi thức cúng Then, gia tiên, thần linh thổ địa và làm vía, trẻ con được người lớn phát lộc và khen thưởng. Thời gian này, chúng được chơi thỏa thích tới khi trăng lên. Mọi người trong gia đình cùng ngồi bên mâm cơm chúc nhau sức khỏe, may mắn, bình an và tài lộc

Tổng kết

Ngày nay, dù xã hội phát triển và có sự giao thoa văn hóa nhưng người Thái vẫn giữ được bản sắc dân tộc mình. Đây là điều rất đáng quý, qua sự kiện họ tưởng nhớ đến tiên tổ, ăn mừng mùa màng thắng lợi. Thể hiện khát vọng về 1 năm mới nhiều tài lộc, bình an, may mắn, mưa thuận gió hòa.

Mong rằng bài viết sẽ trở thành trang tài liệu hữu ích dành cho độc giả về ngày Tết Xíp Xí của đồng bào dân tộc Thái ở Mộc Châu. Theo dõi web để nhận thêm nhiều thông tin thú vị khác bạn nhé!

Theo Mia.vn

4.8/5 (14 votes)