Lễ cúng Trỉa lúa: Nét độc đáo của người Brâu

Lễ cúng Trỉa lúa được người Brâu tổ chức hàng năm để cầu thần linh ban cuộc sống ấm no, mùa màng tươi tốt không bị sâu bọ gây hại.

Dân tộc Brâu có kho tàng văn hóa đa dạng biểu thị qua ngôn ngữ, trang phục và các sự kiện cộng đồng đặc sắc. Trong đó, hội cúng Trỉa lúa chắc chắn sẽ mang lại cho bạn trải nghiệm thú vị khi tham gia.

Tổng quan về lễ cúng Trỉa lúa

Sinh sống chủ yếu trên lưu vực sông Mê Kông và Sê San, bà con Brâu hình thành tập quán sản xuất nông nghiệp. Hội cúng Trỉa lúa được ví như hoạt động dân gian tiêu biểu, phản ánh rõ nét đời sống tinh thần của đồng bào nơi đây.

Lễ cúng Trỉa lúa thu hút đông đảo người dân tham gia

Thể hiện sự biết ơn thần linh, cầu mong quốc thái dân an, mùa màng không bị chuột bọ phá đạt năng suất cao. Tạo cơ hội để dân bản giao lưu gặp gỡ chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, chăn nuôi.

Nghi thức đặc sắc trong hội cúng Trỉa lúa

Hàng năm, vào khoảng tháng 5 âm lịch, khi bắt đầu chuẩn bị xuống giống cho vụ mùa mới người Brâu lại háo hức tổ chức lễ cúng Trỉa lúa. Đây được xem như sự kiện trọng đại có thể diễn ra theo quy mô làng, nhóm hay hộ gia đình.

Công tác chuẩn bị cúng Trỉa lúa

Trước khi diễn ra sự kiện, dân bản chuẩn bị lễ vật gồm hai vò rượu cần, thịt gà, lợn, dê, cơm lam cùng 1 tô tiết. Không thể thiếu 1 túi đựng các loại hạt giống sẽ gieo trồng trong năm để cúng dâng thần linh.

Già làng kêu gọi thanh niên vào rừng chặt mây đắng, bẫy chim, chuột. Phụ nữ thì hái rau rừng, xúc cá, nhóm khác thì dựng cây nêu, trang trí nơi cúng lễ.

Nghi thức hiến sinh, bôi máu vào hạt giống trong hội cúng Trỉa lúa

Vào ngày lễ hội diễn ra, trưởng bản thông báo mọi người tập trung vào nhà rông thực hiện nghi thức. Khi bài khấn của già làng kết thúc, trai tráng tấu các bài chiêng tươi vui mời gọi thần linh về tham dự.

Các cô thôn nữ uyển chuyển biểu diễn điệu múa xoang. Tiếp đó, chàng trai được chọn sẽ tiến hành đâm trâu và con vật hiến sinh. Máu của những vật này được hứng trong ống lồ ô để hiến tế.

Mọi việc đã xong xuôi thầy cúng cho hương liệu lấy từ nhựa cây Long dung hum vào ống nứa bỏ than vào đốt hương liệu đặt bên ghè rượu. Thao tác này nhằm nhờ hương thơm dẫn lối mời chư thần về thụ lễ.

Chủ tế ngồi cạnh gùi hạt giống tay cầm ống huyết khấn mời thần linh. Vừa cúng vừa lấy máu hiến sinh bôi lên hạt giống. Qua đó thể hiện các hạt giống đã được chứng giám chắc chắn sẽ đem lại vụ mùa thắng lợi.

Nghi thức cúng Chiềng Tha trong lễ cúng Trỉa lúa

Nghi lễ cúng Chiêng Tha trong hội cúng Trỉa lúa

Sau nghi thức hiến sinh, bôi máu vào hạt giống tiếp đó, thầy mo cúng trên ghè rượu mời thần về chứng lễ mọn tâm thành cho dân làng. Đặc biệt theo quan niệm để dân bản địa thủ tục cúng Chiêng Tha và mời Tha ăn là quan trọng nhất.

Với họ, Chiêng Tha không chỉ là nhạc khí mà còn là thần linh tiên tổ. Để thực hiện nghi lễ trưởng bản lấy máu vật tế bôi vào lòng 2 chiếc chiêng vừa rót rượu vừa khấn mời Tha ăn uống.

Khi hoàn tất nghi lễ cúng hồn lúa thầy cúng cùng dân làng cùng uống chóe rượu thiêng mong nhận được sự chứng giám, phù hộ của thần linh. Cầu mong mùa vụ mới đạt nhiều thành tựu.

Phần hội trong sự kiện cúng Trỉa lúa

Sau phần nghi thức trang nghiêm các hoạt động trong lễ hội luôn được đông bảo bà con chờ đón. Không gian sự kiện rộn ràng trong tiếng chiêng trống, đàn đing put, dân vũ… Tất cả hòa quyện tạo nên lễ hội đậm đà bản sắc văn hóa.

Buổi chiều, các gia đình lên rẫy trỉa một ít hạt giống làm phép. Vừa trồng vừa khấn xin thần phù hộ cây trồng không bị chuột bọ phá hoại. Xong xuôi, chủ nhà bỏ lại cây chọc lỗ ở rẫy mà trở về nhà kiêng ăn tôm, cua, chải tóc và tắm gội.

Nghi thức trỉa lúa đại trà trong lễ cúng Trỉa lúa

Khi các nghi thức cúng lễ diễn ra, trưởng bản gói hạt giống đã làm phép chia đều cho dân bản. Bà con trộn chung hạt này cùng với giống của gia đình đem trỉa đại trà bắt đầu vụ mùa mới.

Như vậy, cúng Trỉa lúa được ví như nét đẹp văn hóa của dân tộc Brâu. Được tổ chức nhằm cảm tạ thần linh, cầu mong sâu bọ không phá hại mùa màng để có vụ mùa mới thắng lợi.

Trên đây là thông tin về lễ cúng Trỉa lúa. Theo dõi web để cập nhật nhiều điều thú vị khác bạn nhé!

Theo Dulichtaynguyen.org

4.8/5 (14 votes)