Tiểu sử Colin Maclaurin: Nhà toán học xuất sắc thời kỳ khai sáng
06/09/2025
Đăng bởi: Hà Thu
Tiểu sử Colin Maclaurin là thiên tài toán học người Scotland, nổi bật với những đóng góp to lớn cho nền khoa học thế kỷ 18. Sinh ra trong thời kỳ khai sáng, ông sớm thể hiện năng khiếu vượt trội và trở thành học giả trẻ tuổi nhận bằng thạc sĩ ở Anh.
Colin Maclaurin là cha đẻ của chuỗi Maclaurin – công cụ quan trọng trong giải tích. Đồng thời, vị giáo sư này còn góp phần bảo vệ & phát triển lý thuyết của Isaac Newton. Cuộc đời, sự nghiệp của ông chính là minh chứng cho sức mạnh của trí tuệ, sự cống hiến cũng như niềm đam mê khoa học.
Tiểu sử Colin Maclaurin
Colin Maclaurin sinh ngày 18/2/1698 tại Kilmodan – ngôi làng nhỏ ở Scotland. Mồ côi cha từ khi mới sinh, ông được chú ruột là giáo sĩ nuôi dưỡng. Ngay từ khi còn nhỏ, Maclaurin đã thể hiện năng khiếu của mình.
Tiểu sử Colin Maclaurin
Cụ thể, năm 11 tuổi, vị thần đồng này nhập học tại Đại học Glasgow, nơi ông học triết học và toán học. Chỉ 3 năm sau, khi mới 14 tuổi, Colin Maclaurin đã nhận bằng Thạc sĩ với luận văn về hình học. Thành tích này khiến ông ấy trở thành một trong những người trẻ tuổi nhất từng tốt nghiệp đại học ở Anh.
Sự nghiệp học thuật của giáo sư Colin Maclaurin
Năm 1717, khi mới 19 tuổi, Maclaurin được bổ nhiệm làm giáo sư toán học tại Đại học Marischal ở Aberdeen. Đây là cột mốc quan trọng đánh dấu sự nghiệp giảng dạy của ông. Trong thời gian này, học giả đã kết bạn với nhiều nhà toán học nổi tiếng như Edmond Halley, Isaac Newton,...
Đến năm 1725, Maclaurin đảm nhận vị trí giáo sư tại Đại học Edinburgh. Chức vụ này được ông giữ đến cuối đời. Tại đây, giáo sư đóng vai trò trung tâm trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy toán học, đưa thực nghiệm và lý thuyết cơ học vào chương trình đào tạo.
Đóng góp của Colin Maclaurin trong toán học
Colin Maclaurin nổi tiếng với việc phát triển chuỗi Maclaurin – dạng đặc biệt của khai triển Taylor. Biểu thức này dùng để biểu diễn các hàm số khả vi thông qua tổng vô hạn các đạo hàm tại điểm 0.
Mặc dù chuỗi Taylor đã được Brook Taylor đưa ra trước đó nhưng chính Maclaurin đã sử dụng ở công trình thực tế. Ông đặc biệt phổ biến vào vật lý và thiên văn học, giúp chúng được biết rộng rãi hơn trong giới khoa học.
“Treatise of Fluxions”(1742) là tác phẩm quan trọng hàng đầu của Colin Maclaurin. Tại đây, ông trình bày một cách hệ thống giải tích Newton. Mục đích nhằm bảo vệ phương pháp này trước những chỉ trích từ nhà toán học theo trường phái Leibniz.
Đóng góp của Colin Maclaurin trong toán học
Chính tác phẩm này đã thể hiện sự trung thành với Newton. Đồng thời góp phần phản ảnh khả năng giảng giải sâu sắc, rõ ràng của tác giả.
Ngoài ra, ông còn nghiên cứu về cơ học, hình học và lý thuyết hấp dẫn. Đặc biệt, Maclaurin phân tích hình dạng cân bằng của khối chất lỏng quay – vấn đề liên quan đến hình dạng của Trái Đất dưới tác động của lực hấp dẫn. Những thực nghiệm này góp phần đặt nền móng cho vật lý thiên văn sau này.
Đời sống cá nhân và hoạt động khác của Colin Maclaurin
Maclaurin tích cực tham gia vào các vấn đề xã hội và thực tiễn. Năm 1745 khi Scotland đối mặt với cuộc nổi dậy Jacobite, ông giúp thiết kế công sự phòng thủ cho thành phố Edinburgh. Những nỗ lực của giáo sư cho thấy khả năng áp dụng toán học vào thực tiễn.
Về đời sống cá nhân, vị học giả đã kết hôn vào năm 1733 và có nhiều con. Dù sức khỏe yếu, Maclaurin vẫn miệt mài làm việc cho đến cuối đời. Chiến tranh buộc ông phải rời khỏi Edinburgh, khiến sức khỏe suy giảm nghiêm trọng. Do đó, Colin Maclaurin chính thức qua đời ngày 14/6/1746 khi mới 48 tuổi.
Không chỉ ghi lại hành trình của một nhà bác học lỗi lạc, tiểu sử Colin Maclaurin còn phản ánh tinh thần tri thức rực rỡ của thời kỳ khai sáng. Để tham khảo thêm nhiều bài viết hay cùng chủ đề, bạn đừng quên theo dõi chuyên trang mỗi ngày nhé!
Theo En.wikipedia.org và Www.britannica.com.
4.8/5 (17 votes)