Thượng mã phong là bệnh gì? Cách xử lý thế nào?
30/06/2025
Đăng bởi: Hà Thu
Thượng mã phong là một thuật ngữ trong y học cổ truyền phương Đông, dùng để chỉ tình trạng sốc phản vệ hoặc đột tử xảy ra trong quá trình quan hệ tình dục , đặc biệt ở nam giới. Hiện tượng này thường được mô tả như một dạng "phong tỏa" cơ thể, dẫn đến nguy hiểm tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Dưới đây là thông tin chi tiết về thượng mã phong , nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý.
Thượng mã phong là gì?
-
Định nghĩa :
Thượng mã phong (hay còn gọi là "trúng phong khi lên ngựa") là tình trạng người đàn ông đột ngột bị choáng váng, ngất xỉu, hoặc thậm chí tử vong trong hoặc sau khi quan hệ tình dục. Trong y học hiện đại, hiện tượng này có thể tương ứng với các tình trạng như sốc tim mạch, đột quỵ, hoặc sốc phản vệ .
Thượng mã phong là bệnh gì? Cách xử lý thế nào?
-
Nguyên nhân theo y học cổ truyền :
Theo Đông y, thượng mã phong được cho là do "tinh khí thoát ra ngoài quá mức" , gây mất cân bằng âm dương trong cơ thể, dẫn đến suy kiệt và nguy hiểm tính mạng. -
Nguyên nhân theo y học hiện đại :
- Các bệnh lý tiềm ẩn như:
- Bệnh tim mạch : Nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim.
- Tăng huyết áp : Gây đột quỵ trong lúc gắng sức.
- Suy giảm chức năng hô hấp : Thiếu oxy trong quá trình hoạt động mạnh.
- Stress, căng thẳng quá mức.
- Sử dụng chất kích thích (rượu, thuốc lá, ma túy) trước hoặc trong khi quan hệ.
- Các bệnh lý tiềm ẩn như:
Triệu chứng của thượng mã phong
Khi bị thượng mã phong, người bệnh thường có các biểu hiện sau:
- Đột ngột cảm thấy choáng váng, chóng mặt .
- Khó thở , tim đập nhanh hoặc loạn nhịp.
- Ra mồ hôi lạnh toàn thân.
- Mất kiểm soát cơ thể , có thể ngất xỉu hoặc co giật.
- Trường hợp nặng: Dừng tim, ngừng thở , dẫn đến tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Triệu chứng của thượng mã phong
Cách xử lý khi gặp thượng mã phong
a) Xử lý tại chỗ
- Dừng hoạt động ngay lập tức : Ngừng quan hệ tình dục và để người bệnh nằm nghỉ ở tư thế thoải mái.
- Giữ bình tĩnh : Người bạn đời cần giữ bình tĩnh để xử lý tình huống.
- Đặt người bệnh nằm ngửa : Nâng chân cao hơn đầu để tăng lưu thông máu lên não.
- Kiểm tra nhịp thở và mạch : Nếu người bệnh ngừng thở hoặc không có mạch, cần thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) ngay lập tức.
b) Cấp cứu y tế
- Gọi cấp cứu : Liên hệ ngay với đội ngũ y tế qua số điện thoại khẩn cấp (ví dụ: 115 tại Việt Nam).
- Theo dõi dấu hiệu sinh tồn : Kiểm tra nhịp tim, huyết áp, và nhịp thở trong khi chờ xe cấp cứu.
- Không di chuyển mạnh : Tránh di chuyển người bệnh quá nhiều để tránh làm tình trạng tồi tệ hơn.
Cách xử lý khi gặp thượng mã phong
c) Mẹo dân gian (theo Đông y)
Trong văn hóa phương Đông, một số mẹo dân gian được sử dụng để sơ cứu người bị thượng mã phong:
- Cắn vào dái tai : Người bạn đời cắn nhẹ vào dái tai của người bệnh để kích thích tỉnh táo.
- Châm cứu : Châm vào các huyệt đạo như Nhân trung , Bách hội , hoặc Nội quan để giúp hồi tỉnh.
- Xoa bóp : Xoa bóp nhẹ nhàng vùng ngực hoặc bụng để kích thích tuần hoàn máu.
Lưu ý : Các phương pháp dân gian chỉ mang tính hỗ trợ. Cần kết hợp với cấp cứu y tế hiện đại để đảm bảo an toàn.
Phòng ngừa thượng mã phong
a) Đối với nam giới
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ : Phát hiện sớm các bệnh lý như tim mạch, huyết áp, hoặc tiểu đường.
- Tránh gắng sức quá mức : Điều chỉnh cường độ quan hệ tình dục phù hợp với thể trạng.
- Hạn chế chất kích thích : Không uống rượu bia, hút thuốc lá, hoặc sử dụng ma túy trước khi quan hệ.
- Tăng cường sức khỏe : Tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh, và duy trì cân nặng hợp lý.
Phòng ngừa thượng mã phong
b) Đối với bạn đời
- Quan sát dấu hiệu bất thường : Nếu thấy đối tác có biểu hiện mệt mỏi, khó thở, hoặc đau ngực, nên dừng lại ngay.
- Tạo môi trường thoải mái : Tránh căng thẳng hoặc áp lực trong quá trình quan hệ.
Kết luận
Thượng mã phong là một tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý sẽ giúp giảm thiểu rủi ro. Quan trọng nhất là phòng ngừa bằng cách duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn.
5/5 (1 votes)