Tỷ lệ vàng ( Fibonacci ) là gì? Ứng dụng của tỷ lệ vàng trong đời sống và tự nhiên

Tỷ lệ vàng được xem là tiêu chuẩn về cái đẹp có từ thời Hy Lạp cổ đại và duy trì cho đến ngày nay. Vậy nó có cách tính, ứng dụng như thế nào vào đời sống, tự nhiên?

Để giải đáp được những băn khoăn này, quý độc giả đừng vội bỏ qua tất tần tật những kiến thức về tỷ lệ vàng được chia sẻ ngay sau đây.

Định nghĩa tỷ lệ vàng

Tỷ lệ vàng được chỉ định bằng ký tự φ(phi) nằm trong bảng chữ cái của Hy Lạp. Theo đó, nếu 2 đại lượng có tỷ số giữa tổng của chúng và đại lượng lớn hơn bằng tỷ số giữa đại lượng lớn và đại lượng nhỏ được gọi là tỷ lệ vàng.

Tỷ lệ vàng được chỉ định bằng ký tự φ(phi) nằm trong bảng chữ cái của Hy Lạp

Cách tính: Chia 1 đoạn thẳng AB thành 2 phần, đoạn A dài hơn B và lấy tổng A+B chia A, nếu kết quả bằng 1,618 sẽ là tỷ lệ vàng.

Tóm lại, tỷ lệ vàng được ký hiệu bằng φ(ký tự thứ 21 của bảng chữ cái Hy Lạp) và 1.168 là dãy số tỷ lệ vàng.

Lịch sử hình thành tỷ lệ vàng

Phidias – một nhà điêu khắc, toán học người Hy Lạp(500 TCN – 432 TCN) được xem là người áp dụng tỷ lệ vàng vào thiết kế tác phẩm điêu khắc cho đền Parthenon.

Bạn có thể bắt gặp tỷ lệ vàng rất nhiều trong tự nhiên, kiến trúc hay trên cơ thể người, động

Triết gia Platon xem tỷ lệ này là mối ràng buộc phổ biến nhất trong toán học. Nhà toán học Euclid đã liên kết việc xây dựng sao năm cánh với tỷ lệ vàng.

Nhà toán học Leonardo Fibonacci vào khoảng năm 1200 đã khám phá ra chuỗi Fibonacci, có liên kết trực tiếp với tỷ lệ này. Trong đó, các con số càng cao, tỷ lệ càng tiệm cận với dãy số 1.618.

Đến năm 1509, nhà toán học Luca Pacioli đã sáng tác ra một cuốn sách có nhắc đến tỷ lệ vàng và được danh họa Leonardo da Vinci minh họa. Nó thường được áp dụng trong các tác phẩm điêu khắc, bức tranh thời Phục hưng nhằm đạt đến sự cân bằng, vẻ đẹp hoàn mỹ.

Thuật ngữ “phi” bắt đầu được Mark Barr – nhà toán học người Mỹ đặt ra vào những năm 1900 và tiếp tục phổ biến trong vật lý, toán học. Những năm 1980, φ lại được phát hiện ra trong các tinh thể của dạng vật chất mới.

Tỷ lệ vàng trong đời sống và tự nhiên

Chúng ta có thể thấy tỷ lệ vàng rất nhiều trong tự nhiên, kiến trúc hay trên cơ thể người, động vật. Cụ thể:

Tỉ lệ vàng trong bức tranh Mona Lisa của danh họa Leonardo da Vinci

Trong tự nhiên

Trong tự nhiên, bạn có thể bắt gặp tỷ lệ vàng ở:

- Cánh hoa: Số lượng cánh hoa trên một số bông hoa loa kèn là 3 cánh, cúc vạn thọ là 13 cánh, cúc tây 21 cánh,... đều tuân theo trình tự Fibonacci.

- Đầu hạt: Hạt của hoa thường được sản sinh ở trung tâm rồi di chuyển ra ngoài để lấp đầy không gian.

- Vỏ sò: Có một số loài vỏ sò, vỏ ốc là bằng chứng của đường xoắn ốc vàng.

Tỉ lệ vàng xuất hiện trong tự nhiên

- Cơn bão: Các cơn bão cũng tương tự như đạn pháo, thường có hình xoắn ốc vàng.

Trên cơ thể người và động vật

Trên cơ thể con người, có rất nhiều bộ phận đạt được tỷ lệ vàng như: Khuôn mặt, chiều cao từ đỉnh đầu đến ngón tay,...

Tuy nhiên, tỷ lệ vàng trên khuôn mặt là chưa đủ và hiện nay chưa có ai đạt được các tiêu chuẩn như: Chiều cao cơ thể chia đều từ đỉnh đầu đến ngón tay, từ đỉnh đầu đến rốn chia chiều dài cẳng tay, chiều cao từ đỉnh đầu đến ngực chia chiều rộng của bụng,...

Trong kiến trúc

Tỉ lệ vàng trong kiến trúc và xây dựng

Tỷ lệ vàng được áp dụng vào các công trình nổi tiếng thế giới bao gồm: Tháp Eiffel, Kim tự tháp Ai Cập, Đền Parthenon, Tháp Rùa(Việt Nam),...

Ngoài ra, trong cuộc sống, bạn có thể bắt gặp tỷ lệ vàng trong logo của các hãng nổi tiếng như: Google, Apple, Twitter, Pepsi, Toyota,...

Theo Muahangdambao.com