Tết Cha Kchah: Tín ngưỡng độc đáo của người Giẻ Triêng

Tết Cha Kchah là sự kiện được người Giẻ Triêng tổ chức nhằm tổng kết thành quả lao động sau 1 năm cố gắng, cảm tạ thần linh phù hộ cho cây cối xanh tốt, mùa màng bội thu.

Dân tộc Giẻ Triêng có nền văn hóa dân gian truyền thống đặc sắc. Thể hiện qua nhiều phương diện như trang phục, ngôn ngữ, hoạt động cộng đồng… Trong đó, Tết ăn than được ví như sự kiện tiêu biểu bạn không nên bỏ lỡ nếu có dịp ghé thăm nơi đây.

Tổng quan về Tết Cha Kchah

Hàng năm khi cây đót trên rừng trổ đòng đòng người Giẻ Triêng lại háo hức chuẩn bị đón Tết Cha Kchah. Theo tiếng đồng bào thì Cha Kchah có nghĩa là ăn than nên cuộc vui còn được gọi với tên Tết ăn than hay Tết đòng đòng.

Tết Cha Kchah thu hút đông đảo bà con tham dự

Theo quan niệm của họ, trong thời gian này ai dính nhiều tro được đốt từ than sẽ may mắn, vụ mùa mới cũng đạt năng suất hơn. Bởi thế, lễ hội diễn ra với mục đích ăn mừng thắng lợi của vụ mùa. Tạ ơn thần linh che chở, phù hộ mưa thuận gió hòa, cây cối xanh tốt, cuộc sống nhân dân ấm no.

Người Giẻ Triêng tổ chức Tết Cha Kchah như thế nào?

Thời gian tổ chức hội ăn than dựa vào thời gian cây đót trên rừng có đòng chuẩn bị trổ bông thường vào tháng 10 âm lịch mỗi năm. Tùy vào điều kiện kinh tế mỗi bản, gia đình mà quy mô tết khác nhau.

Khá giả có thêm vài con gà, lợn nhiều khi có cả trâu để hiến tế. Các làng diễn ra sau vài hôm cũng được miễn chuẩn bị cho Tết được đầy đủ.

Tục lệ cõng than về nhà ăn mừng xuân mới

Trước khi diễn ra sự kiện, dân bản họp bàn chọn ra 7 thành viên to cao khỏe mạnh để đi đốt than cho bà con. Để có than chất lượng họ chọn những cây gỗ tốt nhất. Đốt xong, than được bảo quản cẩn thận, đem về nhà chuẩn bị rèn nông cụ cho vụ mùa mới.

Để đem than về nhà các chàng trai phải gùi từ trong rừng ra. Về đến nơi người ta đi xung quanh 4 vòng theo chiều từ trái qua phải rồi mới đi vào nhà rèn.

Người đi đốt than thực hiện nghi lễ khấn xin thần linh

Ngày xuân đồng bào Giẻ Riêng tự do tỏ tình

Trong lúc các đấng mày râu vào rừng đốt than thì phụ nữ cũng vào rừng cắt đọt đòng đòng mang về. Lúa mới được lấy xuống giã làm bánh. Gạo mới trộn chung với đòng đòng, muối ớt, bột gạo để nấu canh cùng với thịt thú rừng phơi khô đây là những món chính trong Tết Cha Kchah.

Mặt trời khuất núi, tiếng cồng chiêng vang lên mọi người lại tụ tập về nhà rông. Nam giới uống rượu, đàn bà thì chuẩn bị đồ ăn thức uống cho ngày tết. Dân làng phải ăn chay kiêng cứ trong bảy ngày,

Nam thanh nữ tú trong bản tận dụng thời gian này để giao lưu kết bạn , bày tỏ tình cảm. Họ được nằm chung chiếu trong nhà rông thổ lộ tâm tư của mình mà không sợ dị nghị. Nhờ đó mà nhiều cặp đôi nên duyên vợ chồng dưới sự chúc phúc của buôn làng.

Hết 3 ngày tết, cả bản lại quay về với công việc thường ngày. Con trai chuẩn vị lò bễ, vào rừng săn bắn. Bậc cao niên đi tìm mảnh đất mới để phát rẫy. Phụ nữ làm các công việc hàng ngày, chăm sóc hoa màu, lấy củi.

Tổng kết

Như vậy, lễ đòng đòng được ví như hoạt động văn hóa đặc sắc của đồng bào Giẻ Triêng. Không những là thành quả lao động miệt mài suốt 1 năm mà còn tạo cơ hội cho mọi người giao lưu, gặp gỡ, chia sẻ yêu thương nhau hơn.

Hy vọng bài viết sẽ trở thành tài liệu tham khảo cho độc giả về Tết Cha Kchah. Theo dõi web để nhận thêm nhiều thông tin khác bạn nhé!

Theo Dantocmiennui.vn

4.8/5 (12 votes)