Lễ hội Mạ Mạ Mê: Đậm đà bản sắc dân tộc Khơ Mú

Lễ hội Mạ Mạ Mê được đồng bào Khơ Mú tổ chức hàng năm nhằm tỏ lòng biết ơn tới thần linh, tổ tiên đã che chở, phù hộ cho mùa màng bội thu.

Cũng như những dân tộc thiểu số khác của Việt Nam, người Khơ Mú có kho tàng văn hóa đặc sắc. Qua đó, thể hiện rõ nét trong tín ngưỡng mừng lúa mới. Hãy cùng chuyên trang tìm hiểu thêm về sự kiện độc đáo này bạn nhé!

Lễ hội Mạ Mạ Mê được tổ chức như thế nào?

Mỗi dịp tháng 9, 10 khi những vạt lúa trên nương cao đã vàng, cộng đồng Khơ Mú lại tất bật tổ chức lễ hội Mạ Mạ Mê(Mừng lúa mới). Với mục đích cảm tạ thần linh, tiên tổ đã cho mưa thuận gió hòa, mùa vụ thắng lợi, gia đạo yên ấm…

Dân bản chuẩn bị mâm cúng trong lễ hội Mạ Mạ Mê

Công tác chuẩn bị cho hội mừng lúa mới

Để chuẩn bị cho nghi thức quan trọng này, chủ hộ cùng thầy cúng, trưởng thôn đã họp bàn từ trước đó 1 tháng. Thống nhất lễ vật cần góp để chủ tế thực hiện mâm cúng ma bản, thần linh. Đồng thời lựa chọn lương thực cho buổi liên hoan chung.

Mỗi gia đình đều tranh thủ tìm đồ lễ khác cho mâm tế. Nam giới vào rừng săn bắt sóc, chim, cá suối… lấy thịt, sấy khô rồi treo trên gác bếp. Phụ nữ chuẩn bị nông sản thu được trên nương như gạo nếp, xôi cốm, các loại rau củ, măng…

Họ quan niệm, mâm lễ cúng càng nhiều sản vật càng thể hiện sự giàu có của gia chủ. Ngoài lễ vật, bà con còn chọn cho mình bộ trang phục truyền thống để tham sự kiện.

Nghi thức Mạ Ngọ

Khi lúa chín, đồng bào chọn ngày lành tháng tốt để thu hoạch. Trước đó, mỗi nhà chọn 1 đám ruộng tốt tiến hành nghi lễ “gọi hồn lúa” hay “gọi mẹ lúa” sau khi nhờ anh em trong bản mở kho lúa.

Người phụ nữ tiến hành nghi thức mạ ngọ dẫn đầu tiến vào đám nương chọn khóm lúa đẹp. Vừa hái 3 bông vừa khấn:

“Hỡi hồn lúa còn lưu lạc các bản mường gần xa hãy về đây! Về với gốc nơi mình sinh ra. Về với kho thóc đã được dựng mới! Ối! Hồn lúa đã về! Hôm nay đẹp trời hãy nhanh đầy tẻ, sớm đầy kho, mong cuộc sống đủ đầy quanh năm”.

Sau đó, mọi người cùng nhau thu hoạch, chủ tế là người đầu tiên đổ vào sọt. Thóc thu về hạt non thì đem làm cốm, hạt già đồ xôi. Khi tất cả đã hoàn thành dân bản bắt đầu ăn mừng lúa mới.

Nghi thức Mạ Ngọ

Thầy cúng thay mặt dân bản chủ trì nghi lễ Mạ Mạ Mê

Đây được ví như sự kiện quan trọng của đồng bào Khơ Mú, nên dù kinh tế khó khăn, họ vẫn cố gắng tổ chức trong 3 ngày đêm. Mâm lễ gồm:

●        1 con gà trống.

●        Một con lợn.

●        Xôi, cốm.

●        Các sản vật từ rừng đã được chuẩn bị trước.

Thầy mo mặc trang phục truyền thống bày lễ vật lên mâm cúng. Thịt cá được để giữa như sự kính trọng với đất trời, người đã khuất và thần linh. Sau đó, ông rót nhà cái chén rượu đặt cạnh nhau làm lý mời người đã khuất.

Nến sáp ong được thắp giữa bàn, mọi người tập trung phía sau nghe chủ tế mời thần linh thụ lễ, phù hộ dân bản. Sau khi hoàn tất mọi nghi thức, mâm cúng được chia đều cho bà con. Ai cũng vui vẻ chúc mừng nhau mạnh khỏe, vạn sự bình an, may mắn, nông nghiệp phát triển.

Trong bộ đồ dân tộc, các thanh niên Khơ Mú uyển chuyển múa vũ điệu truyền thống cùng nhịp chiêng trống vang vọng. Giữa không khí vui tươi, họ gửi gắm khát vọng về mưa thuận gió hòa, lúa ngô sinh sôi nảy nở.

Hội Mừng lúa mới cần được phục dựng và bảo tồn

Lễ hội Mạ Mạ Mê là sự kiện truyền thống thu hút đông đảo đồng bào cũng như du khách tham gia. Sau nghi thức gọi lúa, mọi người cùng hòa mình vào phần hội với nhiều trò chơi thú vị.

Thầy mo tự sắp mâm cúng lễ

Các sản phẩm từ hoạt động trở thành tài liệu lưu trữ, bảo tồn bản sắc tốt đẹp của đồng bào Khơ Mú nói riêng và cộng đồng nhận định dân tộc anh em nói chung. Đồng thời, góp phần nâng cao ý thức về vai trò, vị trí của văn hóa với phát triển kinh tế địa phương.

Tổng kết

Như vậy, hội mừng lúa mới tổ chức với mục tiêu bày tỏ sự thành kính với đất trời, tổ tiên đã phù hộ cho dân bản cuộc sống ấm no. Thể hiện khát vọng về nền nông nghiệp, chăn nuôi phát triển.

Bên cạnh đó, tạo cơ hội giao lưu, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, góp phần xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

Hy vọng bài viết giúp độc giả hiểu rõ hơn về Lễ hội Mạ Mạ Mê của đồng bào Khơ Mú. Theo dõi web để nhận nhiều thông tin thú vị khác bạn nhé!

Theo Giaoducthoidai.vn

4.9/5 (6 votes)